Yunanistan’ın Lipsi Adası’nda yaşayan ve Ege Denizi’nin son süngercileri olarak anılan Nico Magriplis ile Skevovafilaks Antoniadis’in hikâyeleri, deniz biyoloğu Dr. Mert Gökalp tarafından YouTube’a taşındı.
Dünyanın en eski avcılık yöntemlerinden olan fakat gelişen plastik üretimiyle artık neredeyse unutulan sünger avcılığının son temsilcileri Türkiye ve Yunanistan’da yaşıyor.
Derin sulara dalarak süngerleri toplamak zorunda olan sünger avcıları, hayati riski yüksek bu meslekle geçinirken deniz kültürünü de sürdürüyorlar.
Yunanistan’ın Lipsi Adası’nda yaşayan ve Ege Denizi’nin son süngercilerinden olarak anılan Nico Magriplis ve Skevovafilaks Antoniadis’ın yaşam hikâyelerini anlatan filmin tamamı Youtube üzerinden izlenebiliyor.
Yönetmen Mert Gökalp Mancorna’yı şöyle anlatıyor:
Kıyılarda daha yolların yapılmadığı zamanlar… Tarım ürünlerinin günlerce süren yollarda bozulması nedeniyle ahşap çektirme tekneleriyle büyük şehirlere, İstanbul’a Atina’ya taşındığı dönemler. Yapay süngerin daha icat olmadığı, sanayide, medikal alanda, evlerde kullanıldığı günler. Sünger para ediyor, süngerciler büyük riskleri göze alarak, hatta hayatlarını feda ederek Akdeniz’in her yerinde denizin dibine dalıyor.
Tarım ürünü olmayan, köylünün hayvancılık dışında bir çaresi olmayan sarp, kayalık bir adada yaşam için tek çare denize gitmek. Bu koşullarda, 80’lerin ortasında hem Bodrum’da hem de on km ötede Kalymnos’ta bir anda yok oluyor. Ada halkı bir ansızın dımdızlak kalıyor, çaresizce balıkçılığa yöneliyor, adayı terk edip ülke değiştiriyor. Üç beş tekne ise bu şartlarda kırk yıl daha sünger avlamaya devam ediyor. Tabi sünger az, istiridye, fuska, deniz kestanesi, balık, deniz hıyarı ne varsa toplayarak sürdürüyorlar hayatlarını. Niko ve Skevo’nun geçtiğimiz yüzyıldan kalmış teknedeki sürdürdüğü adadan adaya yol aldıkları deniz yaşamı acılarla ve bolca keyifle dolu.
Mert Gökalp
Nargile dalış
Doktora tezini süngercilik üzerine yapan yönetmen, daha önce de Bodrum’daki süngercilerle konuşarak topladığı materyalleri Youtube kanalı üzerinden yayımlamıştı. Gökalp, süngercilerin gelişen teknolojiye rağmen eski usullerle nargile sistemiyle derinlere inmelerini, doğayla dost ve barışçı anlayışlarını gelecek kuşaklara anlatmak istediğini, 80’lerin ortasında tükenen süngercilik ve sünger dalgıçlarının zorlu yaşamlarına zaman makinasından baktığını belirtiyor.
Su altında beden ve aklın uyum içinde olmasını gerektiren sünger avcılığını 60 yıldır sürdüren Magriplis ile Antoniadis, 45 metreden derine dalan üst sınıf dalgıçlar oldukları için “mancorna” olarak anılıyorlar.